Xây dựng Bộ chỉ số đô thị chống chịu với biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Tại hội thảo, các chuyên gia đánh giá, xây dựng và thử nghiệm chỉ số phục hồi đô thị (CRI) sẽ hỗ trợ các cơ quan chính quyền cấp địa phương và Trung ương tại Việt Nam nâng cao hiểu biết, đánh giá, giám sát và tăng cường khả năng phục hồi biến đổi khí hậu. Bộ chỉ số VN-CRI tập trung vào 4 mục tiêu chính là sức khỏe và phúc lợi, kinh tế xã hội, hạ tầng và môi trường, lãnh đạo và chiến lược, nhằm hạn chế những tác động của khí hậu tới đời sống và sinh kế của người dân.

Toàn cảnh hội thảo

Hơn nữa, bằng cách tích hợp các chỉ số với các quy định pháp quy đã ban hành của Bộ Xây dựng, dự án có thể khuyến khích các cơ quan địa phương lồng ghép nội dung phục hồi biến đổi khí hậu vào quy hoạch, quản lý và phát triển đô thị. Bằng cách tập trung vào việc thực hiện hai chương trình nêu trên trong Quyết định 2623, dự án này có thể định nghĩa một hệ thống các nhiệm vụ lõi và các chỉ số phục hồi đô thị đáp ứng được chức năng, nhiệm vụ của Bộ, và hướng dẫn khả năng phục hồi trong chiến lược phát triển đô thị quốc gia.

Trong giai đoạn 1, dự án đã triển khai xây dựng bộ chỉ số đô thị chống chịu với biến đổi khí hậu tại Việt Nam, tổ chức các khóa đào tạo cho cán bộ địa phương liên quan và áp dụng thí điểm Bộ chỉ số tại 5 đô thị trên cả nước gồm: Lào Cai, Quảng Ninh, Hội An, Gia Nghĩa, Cà Mau. Giai đoạn 2, dự án sẽ thực hiện các hoạt động: Nghiên cứu áp dụng nhân rộng bộ chỉ số tại các đô thị thuộc danh mục Quyết định 2623/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tham vấn các bên liên quan để hoàn thiện Bộ chỉ số, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu cho các đô thị tại Việt Nam và khuyến nghị lồng ghép vào hệ thống văn bản pháp lý để nâng cao nhận thức của lãnh đạo, cán bộ địa phương về lĩnh vực phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu.

Năm đô thị đang bước đầu triển khai dự án là Cà Mau, Hội An (Quảng Nam), Gia Nghĩa (Đăk Nông), Cẩm Phả (Quảng Ninh) và Lào Cai đã bước đầu đem lại những kết quả khả quan. Tuy nhiên, theo số liệu VN-CRI thu thập được cho thấy, khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu tại các đô thị này chưa cao. Bởi đa dạng sinh kế và cơ hội việc làm còn thấp, quy hoạch phát triển còn nhiều hạn chế. Những chỉ số này sẽ giúp các đô thị có thể tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu bằng những điều chỉnh cần thiết.

TS Trần Văn Giải Phóng, Viện Nghiên cứu chuyển đổi Môi trường và xã hội trình bày kết quả áp dụng bộ chỉ số VN-CRI tại 5 đô thị thí điểm

Theo TS Trần Văn Giải Phóng, Viện Nghiên cứu chuyển đổi Môi trường và xã hội thì: “Quy hoạch tích hợp là khó nhưng là điều chúng ta cần phải làm. Lâu nay chúng ta quy hoạch từ trên xuống dưới, theo từng ngành và sự điều phối của các Sở, Ban, ngành còn hạn chế. Bây giờ chúng ta cần cơ chế kết nối các bên để từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp”.

Cũng theo các chuyên gia, những giải pháp quan trọng nhất bên cạnh việc điều chỉnh quy hoạch là tăng cường đa dạng sinh kế cho người dân, bảo tồn các hệ sinh thái còn lại và từng bước khôi phục lại những hệ sinh thái đã mất như hệ thống sông ngòi, hồ điều hòa có nguy cơ bị xâm lấn trong quá trình đô thị hóa. Thông qua việc xây dựng Bộ chỉ số này, mỗi địa phương sẽ đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu, từ đó xây dựng cho địa phương khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu tốt hơn, đồng thời giúp địa phương phát triển bền vững hơn./.